Türkiye [ bölüm 14 ]

Eğitim


Ana madde: Türkiye'de eğitim ve
öğretim sistemi

İstanbul Üniversitesi, Beyazıt Yerleşkesi girişi





Kuruluş yıllarında toplam 12 milyonluk nüfusun büyük çoğunluğu
okur-yazar değildi. Günümüzde bu oran %90'dır. Türkiye eğitim sistemi; 8
yıllık temel eğitime dayanır. Daha sonra 4 yıllık orta öğrenim dönemi
vardır. Üniversiteye geçiş Yükseköğretime Geçiş Sınavı ile
gerçekleştirilir. Yaygın eğitim kurumları bazında halkeğitimler
bulunmaktadır. Açıköğretim sistemi de pekçok öğrenci tarafından
kullanılmaktadır.
1930'lara
kadar İstanbul Teknik Üniversitesi
ile birlikte İstanbul Üniversitesi ülkedeki sadece
iki üniversite iken, günümüzde üniversite
sayısı 125'tir. Üniversitesi
olmayan il yoktur.Shangai Jiao Tong üniversitesinin 2003 yılından beri
yürüttüğü kapsamlı araştırma sonucunda Hacettepe Üniversitesi, Boğaziçi Üniversitesi, Bilkent Üniversitesi gibi üniversiteler
ile birlikte İstanbul Üniversitesi dünyanın en iyi 500 üniversitesi
arasında gösterilmektedir.
Türkiye'nin en eski üniversitesi olan İstanbul Üniversitesi'nin kuruluş
tarihi 1453 yılına, en eski teknik üniversitesi olan İstanbul Teknik Üniversitesi'nin
kuruluş tarihi ise 1773 yılına dayanır. 1946 yılında daha eski
tarihlere dayanan köklü fakültelerin aynı çatı altında
birleştirilmesiyle kurulan Ankara Üniversitesi Üniversite Kanunu
ile kurulan ve Cumhuriyetin ilk üniversitesi niteliğini taşıyan bir
eğitim kurumu olarak ön plana çıkmıştır. Ankara Üniversitesi'nin en eski
ve köklü fakültesi 1859 yılında kurulmuş olan Siyasal Bilgiler
Fakültesi (Mekteb-i Mülkiye)'dir. Mülkiye, Türkiye'nin sivil
yöneticilerini yetiştirmek üzere kurulmuş ilk eğitim kurumudur.
1961 Anayasasının 120. maddesinde üniversiteler özerk kuruluşlar
olarak yer alırken, 27 Ekim 1960 tarihli 115 sayılı yasa, 1946 tarihli
4936 sayılı yasanın bazı maddelerini değiştirip yeni maddeler
eklemiştir. Bu yasayla Milli Eğitim
Bakanlığı'nın Üniversite üzerindeki yetkileri azalmış, fakülte
kurullarına daha geniş katılım sağlanmış ve kadro tıkanıklıklarını aşmak
üzere yeni düzenlemeler getirilmiştir. Kısaca yönetim, teşkilat,
öğretim üyelği ve yardımcılığı konularında daha geniş özerklik
koşullarında yeni esaslar konmuştur.^[69]
2002 MEB istatistiklerine göre; toplam 6065 lise (ortaoğretim)
bulunmaktadır. Bunların 2637'si genel(düz) lise (özel liseler dahil),
3428 tanesi ise mesleki lisedir. ^[2]