Mustafa Kemal Atatürk [Askerlik Bölüm2 ]

Balkan
Savaşları


Daha çok bilgi için: Balkan Savaşları



Atatürk; Sofya Ataşemiliteri iken, verilen kostümlü baloya yeniçeri
kıyafeti ile gitmiş ve etrafında derin bir hayranlık uyandırmıştır.





Mustafa Kemal Bey Balkan Savaşları'nın patlak vermesiyle 24
Ekim 1912'de İstanbul'a hareket etti ve 24 Kasım 1912'de karahgâhı Bolayır'da bulunan
Bahr-i Sefit Boğazı
(Akdeniz Boğazı) Kuvayi Mürettebesi Harekât Şubesi Müdürlüğü'ne atandı.
General Stilian
Georgiev Kovachev komutasındaki Bulgar 4. Ordusu tarafından
yenildi. Haziran 1913'de başlayan İkinci Balkan Savaşı'nda Dimetoka
ve Edirne'ye girdi.
27 Ekim 1913'te Sofya Askerî Ataşeliği'ne atanarak yakın arkadaşı
Sofya Sefiri (Elçisi) Fethi Bey (Okyar)'in altında çalıştı. Ek görev olarak Belgrad
ve Çetine Askerî Ataşeliğini de yürüttü. Bu görevde iken 1 Mart 1914'te Kaymakam
(Yarbay)lığa yükseldi.
Birinci
Dünya Savaşı


Daha çok bilgi için: Çanakkale Savaşı, Kafkasya Cephesi ve Sina ve Filistin Cephesi



Çanakkale Savaşları sırasında






Sina ve Filistin Cephesinde






Askerî Ataşe görevi Ocak 1915'te sona erdi. Bu sırada 28 Temmuz 1914'de I. Dünya Savaşı başladı, Osmanlı Devleti de 29 Ekim 1914'te
savaşa girdi. 20 Ocak 1915'de Mustafa Kemal Bey 3.Kolordu emrinde Tekfurdağ'da kurulacak olan 19. Fırka
Komutanlığına atandı.^[6]
19. Fırka, 23 Mart 1915'te Müstahkem Mevki Komutanlığı emriyle Eceabat bölgesinde ihtiyata alındı. 25 Nisan
1915'te Gelibolu Yarımadası'na
İtilaf Devletleri'nin yaptığı
çıkartmalarıyla Çanakkale Savaşı
başladı. 3.Kolordu komutanı Mehmet Esat Paşa'nın emrinde savaşan
Kaymakam (Yarbay) Mustafa Kemal Bey Arıburnu'na çıkan ANZAC
(Avustralya ve Yeni Zelanda Kolordusu) birliklerinin yarımada içine
ilerlemesini Conkbayırı'nda
durdurdu. Bu başarı üzerine 5.Ordu kumandanı
Müşir (Mareşal) Otto Liman von Sanders Paşa'nın takdirini kazandı
ve 1 Haziran 1915'te Miralay (Albay)lığa yükseldi.^[6]
İngilizlerin Ağustos ayında Suvla Körfezi'ne yaptığı ikinci çıkartmadan
sonra, 8 Ağustos akşamı Otto Liman von Sanders Anafartalar mevkiinde
bulunan birliklerinin komutasını verdi ve 9-10 Ağustos'ta Anafartalar Zaferi'ni
kazandı. Bu zaferi 17
Ağustos'ta Kireçtepe ve 21 Ağustos'ta II. Anafartalar Zaferi takip
etti. Miralay (Albay) Mustafa Kemal Bey, Ruşen Eşref Bey (Ünaydın) başta olmak
üzere İstanbul basını tarafından "Anafartalar
Kahramanı" olarak kamuoyuna tanıtıldı.
14 Ocak 1916'da Gelibolu'dan Edirne'ye sevkedilmiş olan 16. Kolordu
komutanlığına atandı. Edirne'de bulunduğu 2 ay kadar süre boyunca 16.
Kolordu'nun ikmali, toparlanması ve eğitimi ile ilgilendi. Doğu
Cephesinde Rus birlikleri Osmanlı 3. Ordusunu püskürtmüş 16 Şubatta
Erzurumu, 3 Martta Bitlis, Muş, Van ve Hakkari'yi işgal etmişti. Albay
Mustafa Kemal 15 Mart tarihinde 3. Ordu'yu desteklemesi için emrindeki
16. Kolordu ile birlikte Diyarbakır'a gönderildi. Rütbesine göre
kendisine ağır bir sorumluluk verilen 16. Kolordu Komutanı Mustafa Kemal
1 Nisan 1916'da Diyarbakırda iken Tuğgeneralliğe (Mirliva)
yükseltildi ve Paşa unvanını aldı. Mustafa Kemal taktik bir geri
çekilme emri verdi. Daha sonra beklenmedik bir saldırı ile Muş'u
Ruslardan kurtararak Osmanlı briliklerine stratejik bir üstünlük
sağladı. Kafkas Cephesindeki bu başarısından dolayı Altın Kılç
madalyası ile ödüllendirildi. Ağustos ayında Muş ve Bitlis
tümüyle Rus işgalinden kurtarıldı.
7 Mart 1917'de karargâhı Diyarbekir'de bulunan 2.Ordu Komutan
Vekilliliğine atandıktan sonra Hicaz Kuuveyi Seferiyesi Komutanlığına
getirilmek istendi. Ancak bunu kabul etmeyerek 5 Temmuz 1917'de Yıldırım Orduları Grubu emrindeki 7.Ordu
Komutanlığına atandı.^[6]
Bu görevi sırasında Ahmet
Cemal Paşa ile birlikte, savaşta ülkeyi felakete sürüklediğine
inandığı Başkumandan Vekili Enver Paşa'ya karşı bir askerî darbe
hazırlamakla suçlandı.^{[kaynak belirtilmeli]}
Görevinden alınarak İstanbul'a çağırıldı.
15 Aralık 1917 ile 5 Ocak 1918 tarihleri arasında Veliaht Vahdettin
Efendi'nin maiyetinde Almanya'ya giderek Keiser
II.Wilhelm, Genel Karargâhı ve Elsass
bölgesini ziyaret etti.
1918 Haziran ayında Viyana ve (bugünkü adı Karlovy
Vary olan) Karlsbad'a giderek tedavi
gördü. Sultan Reşat'ın vefatı ve
Vahdettin'in cülusu üzerine 2 Ağustos'ta İstanbul'a döndü. 15
Ağustos'ta 7.Ordu Komutanı
olarak Filistin Cephesi'ne
atandı ve ardından Fahri Yaver Hazreti Şehriyari (Padişahın
Onursal Yaveri) unvanı verildi. Mustafa Kemal Paşa, 20 Eylül 1918
tarihinde VI.Mehmet (Vahdettin)'in
başyaveri Naci (Eldeniz)
Bey'e bir telgraf çekerek Yıldırım Orduları Grubu'nun savaş
gücünün kalmadığını bildirerek mütareke istemesini önerdi. Ayrıca yeni
hükümette kendisinin Harbiye Nazırı ve
Başkumandan Vekili olarak görevlendirilmesini istedi^[14].
Ardından 6
Ekim'de 7. Ordu komutanlığından istifa etti.
19 Eylül 1918'de Allenby komutasındaki İtilaf
kuvvetleri genel taarruza geçerek üç ordudan oluşan Yıldırım Orduları
Grubu'nu ağır bir hezimete uğrattılar. 1 Ekim'de
Şam, 25
Ekim'de Halep
düştü.
30 Ekim 1918'de Mondros Mütarekesi
imzalandı ve ertesi gün öğle vaktinde yürürlüğe girdi. Mondros
Mütarekenamesi 19. maddesi gereğince, Yıldırım Orduları Grubu kumandanı
olan Otto Liman von Sanders Paşa'nın
görevden alınması üzerine Mustafa Kemal Paşa bu göreve getirildi. Ancak 7
Kasım'da Yıldırım Orduları Grubu ile 7.Ordu lağvedildi.^[15]
10 Kasım 1918 tarihinde Yıldırım Kıt'alarının komutasını 2.Ordu
Komutanı Nihat Paşa'ya bırakarak Adana'dan
İstanbul'a hareket etti ve 13 Kasım'da İstanbul'a Haydarpaşa Garı'na ulaştı. Haydarpaşa'dan
İstanbul'a geçerken boğaza demirli düşman savaş gemilerini gördüğünde
ünlü "Geldikleri gibi giderler" sözünü söyledi. Fethi Bey (Okyar) ile birlikte Ahmet İzzet (Furgaç) Paşa yanlısı ve Ahmet Tevfik Paşa (Okday) karşıtı
bir tavrı koyan Minber gazetesini çıkararak siyasi girişimlerde
bulundu.