Yahudi tarihi [ Bölüm 2 ]

Helenistik
Yahudilik [değiştir]


Ana madde: Helenistik
Yahudilik


Milattan önce 3. yüzyıldan itibaren, başta İskenderiye'deki
Yahudi diyasporası olmak üzere, Helenistik felsefeden etkilenen
Yahudilik akımları gelişmiş, bunun sonucunda da Yahudi Kutsal Kitabı Yunanca'ya
çevirilmiştir. Yahudi teolojisi ile Helenistik düşüncenin bir arada
yaşayabileceği fikrinin en önemli savunucularından biri de İskenderiyeli
Philon'dur.
Haşmonayim Krallığı [değiştir]



Yuhanna
Hirkanus (M.Ö. 134 – M.Ö. 104) adına basılan sikkeler.





Ana madde: Haşmonayim Krallığı


Persler, Büyük İskender tarafından mağlup edilmişlerdir. İskender'in
ölümünden sonra, kurduğu imparatorluğun generalleri arasında
paylaşılması ile Selevkos İmparatorluğu kurulmuştur.
Helenleşmiş Yahudiler ile dindar Yahudiler arasındaki ilişkilerin kötüye
gitmesi üzerine Selevkos İmparatoru IV.
Antiokhos Epiphanes belirli Yahudi dinsel tören ve geleneklerini
yasaklayan buyruklar vermiştir. Bunun sonucunda, ortodoks Yahudiler, (Makkabiler
olarak da bilinen) Haşmonayim ailesinin liderliğinde ayaklanmıştır.
Ayaklanma sonucunda ortaya çıkan bağımsız Yahudi krallığı olan
Haşmonayim Hanedanı M.Ö. 165 yılından M.Ö. 63 yılına kadar varlığını
sürdürmüştür. Haşmonayim Hanedanı, Salome
Alexandra'nın oğulları II. Hyracanus
ve II.
Aristobulus arasındaki iç savaş yüzünden parçalanmıştır. Bir
hükümdar yerine teokratik ruhban sınıfı tarafından yönetilmek
isteyen halktan, Romalı yetkililere bu yönde
talepler gelmişti. Bunu çok geçmeden Pompey'in önderliğinde toprakların fethi ve
ilhakı izlemiştir.
Roma
yönetimi (M.Ö. 63 – M.S. 400 arası) [değiştir]



Roma'daki Titus Takı'nın
iç duvarında resmedilen İkinci Tapınak'ın yağmalanması.





Roma hakimiyeti altındaki Yehuda
başlangıçta ilk olarak Haşmonayimlerin ardından da Herod
Hanedanı'nın yönetiminde bağımsız bir Yahudi krallığıydı, ancak güçleri
zamanla azalarak doğrudan Roma yönetimi altına girmiş ve Yahudiye
Eyaleti olarak yeniden isimlendirilmiştir. İmparatorluk, Yahudi
tebaasına karşı sıklıkla vurdumduymaz ve gaddar bir tutum takınmıştır.
Milattan sonra 66 yılında, Yahudiler Yehuda'nın Romalı yöneticilerine
karşı bir ayaklanma başlattılar. Ayaklanma, daha sonra Roma
imparatorları olacak olan Vespasian
ve Titus
tarafından bastırılmıştır. Milattan sonra 70 yılındaki Kudüs
Kuşatması'nda, Kudüs Tapınağı'nın büyük kısmını yıkan Romalılar kimi
anlatımlara göre, Menora gibi, tapınağın kutsal
eşyalarının bir kısmını da yağmalamışlardır. Julius Severus'un
Bar Kohba
ayaklanmasını bastırırken Yehuda'yı harabeye çevirdiği ikinci
yüzyıla kadar önemli sayıda Yahudi topraklarında yaşamayı sürdürmüştür.
Ayaklanmanın bastırılması sırasında, 985 köy haritadan silinirken
Yehuda'nın merkezinde yaşayan Yahudi nüfusun büyük bölümü de yok
edilmiş, öldürülmüş, köle edilerek satılmüş veya kaçmaya zorlanmıştır.
Kudüs'e girmekten men edilen Yahudi nüfusun yeni merkezi Celile
olmuştur.