Yahudi tarihi [ Bölüm 3 ]

Diyaspora [değiştir]


Ana madde: Yahudi
diyasporası


Yehuda Yahudilerinin çoğu köle edilerek satılırken diğerleri ise Roma
İmparatorluğu'nun diğer bölgelerinde vatandaş olmuştur. Yeni
Ahit'teki Elçilerin
İşleri kitabı ve Pavlus tarafından kaleme alınan diğer metinlerde,
Roma dünyasının çeşitli şehirlerinde yaşayan Helenleşmiş büyük Yahudi
gruplarından sıklıkla bahsedilir. Bu Helenleşmiş Yahudiler diyasporada
yaşamaktan sadece ruhani anlamda etkilenmişler, Yahudi itikadinin köşe
taşı haline gelen kayıp ve yurtsuzluk duygusunu özümsemişler, dünyanın
çeşitli bölgelerinde maruz kaldıkları baskılar da bu duyguları
pekiştirmiştir. Yahudilik dinini Helen uygarlığının dört bir yanına
yayan Yahudiliğe geçiş politikasının ise, Romalılara karşı verilen
savaşlar ve Tapınak sonrası dönemde Yahudi değerlerinin yeniden inşası
ile sona erdiği görülmektedir.
Yahudi geleneğinin tapınak temelli dinden uzaklaşarak Diyaspora'nın
gelenekleri temelinde yeniden şekillendirilmesinde, Mişna
ve Talmud'da
bulunan Tora tefsirlerinin geliştirilmesi de önemli bir
rol oynamıştır.
Geç Roma
dönemi [değiştir]


Daha çok bilgi için: İsrail Diyarı'ndaki Yahudilerin tarihi


Bar Kohba ayaklanmasının başarısızlıkla sonuçlanmasına rağmen, önemli
sayıda Yahudi İsrail diyarında hayatını sürdürmüştür. Burada kalan
Yahudiler, İsrail Diyarı'nı birbiri ardına işgal eden güçlere karşı
çeşitli deneyimler ve silahlı çatışmalar yaşamışlardır. Yahudiliğin en
ünlü ve önemli metinlerinden bazıları bu dönemde İsrail şehirlerinde
kaleme alınmıştır. Kudüs Talmudu,
Mişna'nın tamamlanması ve nikkud sistemi
bunlara verilebilecek örneklerden birkaçıdır.
Bu dönemde, Yahudi sözlü yasasını düzenleyen ve tartışan hahamlar tannaim
ve amoraim halen faaliyetlerini sürdürüyordu. Tannaim'in
aldığı kararlar, Mişna, Berayta, Tosefta
ve çeşitli Midraş derlemelerinde bulunmaktadır. Mişna, M.S.
200'ün hemen başlarında, muhtemelen Judah haNasi tarafından
tamamlanmıştır. Amoraim tarafından Mişna üzerine yapılan yorumlar
ise, muhtemelen Tiberya'da, M.S. 400 civarında Kudüs Talmudu'nda
derlenmiştir.
Milattan sonra 351 yılında, Suffurriye'deki
Yahudi halk, Patricius
önderliğinde, Konstantius
Gallus yönetimine karşı ayaklandı. Ayaklanma, sonunda Ursinius
tarafından bastırılmıştır. Geneleğe göre, M.S. 359 yılında, II. Hillel güneş yılını
temel alan İbrani
takvimini oluşturmuştur. O zamana kadar, İsrail Diyarı
dışında yaşayan tüm Yahudi topluluğu, Sanhedrin
tarafından tasdik edilen takvimi kullanıyordu; Bu, Yahudi bayramlarının belirlenmesi
için gerekliydi. Öte yandan, bu takvimi kullananların ve kararları
uzaktaki topluluklara ulaştıran ulakların hayatı tehlikedeydi. Dini
baskıların süremesi, Hillel'in her zaman için kullanılabilecek, resmi
bir takvim sağlama kararlılığını da artırmıştı.
Son pagan Roma İmparatoru II. Julianus
Yahudilerin "senelerce yeniden imarını özlemle beklediğiniz kutsal
Kudüs'e" dönmesine ve Tapınak'ı yeniden inşa etmesine izin verdi. Ne var
ki, Julianus 26 Haziran 363 tarihinde Sasani İmparatorluğu'na karşı yürüttüğü
başarısızlıkla sonuçlanan seferde öldürülmüş ve Tapınak yeniden inşa
edilememiştir.