Özel HayatıDoğum tarihiAtatürk'ün kesin doğum tarihi bilinmemektedir. Kendisi de bilmiyordu.
Gregoryen takvimi 26
Aralık 1925'ten sonra Türkiye'de kullanılmaya başlanmıştır, doğum
tarihi konusundaki karışıklık ise Osmanlı döneminde kullanılan iki
takvimden doğmuştur. Bu dönemde kullanılan
Hicri takvim ve
Rumi takvimin ortak noktaları, Atatürk'ün
kaydedilen doğum yılı olan 1296'nın yanında hicri veya rumi olduğunun
belirtilmemesi, gregoryen takvimde ay ve yıla bağlı olarak 1880 veya
1881 yılından hangisine denk geldiğinin kesin olarak bulunmasını zor
hale getirmiştir.
[37] Faik Reşit Ünat araştırmaları sırasında Zübeyde Hanım'ın Selanik'teki
komşularını ziyaret etmiş ve bu konuda sorular sormuştur. Aldığı
cevaplar çelişmektedir, bazı komşular Atatürk'ün bir ilkbahar gününde
doğduğunu söylerken bazı komşular ise kış günü (ocak veya şubat)
olduğunu iddia etmişlerdir. Atatürk'ün kendisi, annesinin ona bir bahar
gününde doğduğunu söylediğini, kız kardeşi Makbule Atadan ise annesinin
ona Mustafa Kemal'in fırtınalı bir gecede doğduğunu söylediğini ifade
etmişlerdir.
Enver Behnan Şapolyo Zübeyde Hanım'ın
23 Kânunievvel 1296'da doğduğunu söylediğini belirterek Atatürk'ün
23
Aralık 1880'de doğduğunu öne sürmüş,
Şevket Süreyya Aydemir ise bu tarihin
4 Ocak 1881 olduğunu iddia etmiştir. Şişli Atatürk Müzesi'nde gösterimde
bulunan Atatürk'ün son nüfus cüzdanının üzerinde doğum tarihi kısmında
1881 görülebilir haldedir.
[37] 1882 doğumlu olan
Ali Fuat Cebesoy Şişli'deki evinde kensidinin
Rauf
Bey'le ben senin ağabeyin sayılırız. Çünkü ikimiz de senden birer yaş
büyüğüz diye konuştuğunu kaynak göstererek "1881 tevellütlü"
olduğunu yazmıştır.
[38]Kurtuluş Savaşı'nın başlangıcı kabul edilen 19 Mayıs tarihinin
Atatürk'ün doğum günü olarak kabulü tarihçi Reşit Saffet Atabinen'in bir
jestinin sonucudur. Atabinen'in ulusun doğuşu üzerine yaptığı bir jest
19 Mayıs'ın önemini iyi şekilde yansıttığı için Atatürk'ün takdirini
kazanmıştır. İzleyen günlerde bir öğretmenin, planladıkları “Gazi” günü
için Atatürk'ün doğum gününü sorması üzerine Atatürk tam tarihi
bilmediğini söylemiş ve Gazi Günü için 19 Mayıs'ı önermiştir.
Tevfik Rüştü Aras, Atatürk ile yaptıkları
günler süren bir araştırmadan sonra doğum tarihi aralığını
10
Mayıs ve
20 Mayıs arasına daralttıklarını söyler. Atatürk bu
araştırmadan sonra “neden 19 Mayıs olmasın” demiştir. Bu tarih resmi
olarak halka ve diplomatik kanallarca diğer ülkelere bildirilmiştir.
Ancak bu tarih ilginç bir durum yaratmıştır, 1881 yılının 19 Mayıs günü,
Rumi takvimde 1297 yılına denk gelmektedir,
ancak kaydedilmiş doğum tarihi Rumi 1296 yılıdır. Rumi 1296 yılı 13 Mart
1880 ile
12
Mart 1881 arasında sürmüştür, bu sebeple alternatif olarak
Atatürk'ün doğum tarihi 19 Mayıs 1880 olabilir. Bu sebeplerle ne tarih
ne de yıl genel kabul görmemiştir. Mustafa Kemal Derneği eski başkanı
Muhtar Kumral 13 Mart
1958'deki bir basın konferansında Atatürk'ün doğum
tarihini Atatürk'ün kız kardeşi Makbule Atadan'ın sözlerine dayanarak 13
Mart 1881 olarak belirlediklerini söylemiştir. Ancak Gregoryen 13 Mart
1881, Rumi 1 Mart
1297'ye denktir, Atatürk'ün doğum yılı ise 1296 olarak
kayda geçmiştir, bu sebeple geçerlilik iddiası zan altındadır.
[37]Atatürk'ün Rumi 1296'da doğduğuna ilişkin kayıt bulunsa da,
Atatürk'ün doğum gününü net olarak söyleyebilmek için gerekli miktarda
kayıt bulunmamaktadır. Atatürk'ün doğum günü Gregoryen 1880 veya 1881'e
denk geliyor olabilir. Atatürk'ün doğum günü, kendi onayıyla resmi
olarak 19 Mayıs olarak belirlenmiştir. Bu gün
Türk Kurtuluş Savaşı'nın
başlangıcı olması sebebiyle önem verdiği bir gündür.
[37]